Geen diepte zien maakt het erg lastig om afstanden te bepalen. Normaliter zien wij de wereld in drie dimensies, het inschatten van diepte speelt hierbij een grote rol. Als je moeite hebt om diepte te zien is het vaak moeilijk om afstanden te bepalen tussen bepaalde voorwerpen of mensen. Menig deskundige verklaart dat dieren, net als mensen, in staat zijn om afstanden aan de hand van diepte in kunnen schatten. De term “waarnemen” is uitsluitend van toepassing op mensen, omdat wij in staat zijn om elkaar afstand te overleggen.
Om diepte met precisie in te kunnen schatten zou je een stekker van je telefoonoplader als voorbeeld kunnen nemen, hierbij maak je gebruik van een zogenaamde “binoculaire stereoscopisch zicht”, ofwel stereopsis. Als een mens geen stereopsis heeft dan kan het waarnemen van diepte een lastige opgave zijn, met als gevolg dat de inschatting onnauwkeurig is.
Onze ogen maken gebruik van die methoden
- De grootte
De grootte van een bekend voorwerp op het netvlies. Doordat je als mens bij benadering weet hoe groot een bepaald voorwerp is helpt dit met het bepalen van de afstand. - Moving parallax
Om een voorbeeld van moving parallax te geven zou je oog in oog met iemand tegenover je moeten staan. Beweeg je hoofd van links naar rechts. In het netvlies beweeg je snel, maar andere voorwerpen bewegen niet. Dit helpt de hersenen om te berekenen of iets dichtbij of veraf is. - Stereo visie
Bij een mens zijn beide ogen ruwweg twee centimeter van elkaar verwijderd. Ieder oog krijgt apart een ander beeld te zien van een object of voorwerp. Met name wanneer een voorwerp erg dichtbij is. Als het voorwerp verder weg is dan werkt deze methode niet zo goed, omdat bepaalde voorwerpen gelijk kunnen lijken.
Het waarnemen van diepte
Er zijn diverse vormen van het waarnemen van diepte mogelijk. Dit staat ook wel bekend als “diepte cues”. Signalen worden verdeeld in binoculair (dit staat voor beide ogen), monoculaire (een enkel oog), en een afgeleide hiervan (gecombineerde binoculaire en monoculaire cues). Dit vergt een gecombineerde inbreng van je ogen naar de hersenen om diepte in te schatten. Het verschilt per persoon welke cue iemand heeft om te kunnen bepalen of iemand goed in staat is om afstanden te kunnen waarnemen.
De term stereopsis wordt gebruikt wanneer iemand helder ziet met beide ogen, en hij of zij deze beelden ziet met een stereoscopische visie. Bij iemand die alleen ziet met één oog ontbreekt dit middel en moet vertrouwen hebben in andere aanwijzingen om de diepte in te schatten. Wanneer iemand zijn of haar beide ogen gebruikt om te focussen op hetzelfde voorwerp dan convergeert deze persoon. Convergentie stelt dat de oculairs spieren binnenin de ogen een kinesthetische sensatie veroorzaken die helpen diepte te bepalen.
Testen hoe je diepte waarneemt
Om te kunnen testen zijn er twee belangrijke types, te weten de contour stereotest en de random-dot stereotest. De random-dot stereogrammen worden hierbij gebruikt om monoculaire signalen een halt toe te roepen. Een voorbeeld hiervan is de “Randot Stereotest” en de “Random-dot E Stereotest. Bij de contour stereotest wordt er gebruik gemaakt van twee horizontale uiteenlopende stimuli evalueren. Een voorbeeld van zo’n test is de “Titmus Fly Stereotest”.
Behandeling van geen diepte zien
Als je het moeilijk vindt om goed diepte te kunnen bepalen dan zijn er verschillende behandel opties mogelijk. Visie therapie is misschien wel de beste manier om dit oogprobleem te behandelen. Deze vision therapeuten kunnen je trainen om de hersenen anders te laten werken, door bijvoorbeeld het beeld te versmelten van het afzonderlijke oog. Of wanneer het niet anders kan, het beeld van het slechte oog te negeren. Oogartsen kunnen ook contactlenzen of corrigerende brillenglazen voorschrijven die helpen om niet langer dubbel te zien.